Urlop macierzyński przysługuje tylko osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę (nie wliczane są do tego osoby z samozatrudnieniem lub na umową zlecenie).
Na wstępie należy zaznaczyć, że urlop macierzyński dotyczy tylko przerwy w pracy związanej z urodzeniem dziecka.
Nie dotyczy więc świadczenia pieniężnego, które przysługuje osobom ubezpieczonym – to świadczenie jest określane jako zasiłek macierzyński a nie urlop macierzyński. Warto jednak podkreślić, że pojęcia te są ze sobą powiązane, ponieważ kobieta przebywająca na urlopie macierzyńskim otrzymuje zasiłek macierzyński (a więc wspomniane świadczenie pieniężne).
Wspomniany wyżej urlop macierzyński jest obowiązkowy i płatny. Co oznacza, że przyznawany jest kobietom spełniającym jeden z wymienionych poniżej warunków:
- wkrótce urodzi dziecko lub właśnie urodziła,
- adoptowała lub przyjęła dziecko na wychowanie w ramach rodziny zastępczej (z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej) dziecko do lat 7 – w szczególnych sytuacjach do 10. roku życia.