Niezależnie od tego, czy jesteś osobą prywatną, czy też przedsiębiorcą prowadzącym własną działalność gospodarczą, zapewne wolisz wszystkie swoje najważniejsze sprawy załatwiać osobiście, bez angażowania w to innych jednostek czy też instytucji. Nie zawsze zresztą można rzeczywiście zdać się w tych kwestiach na te osoby czy organizacje ze względów prawnych lub formalnych.
Czasem jednak powierzenie załatwienia różnych sprawunków odpowiednim podmiotom okazuje się niezbędne, aby pomyślnie sfinalizować daną kwestię. W takim wypadku należy takiemu podmiotowi udzielić tzw. pełnomocnictwa. Z niniejszego artykułu dowiesz się, czym ono jest oraz w jaki sposób najczęściej dochodzi do jego przekazania określonym jednostkom lub firmom.
Definicja pełnomocnictwa
Pod pojęciem pełnomocnictwa z reguły należy rozumieć określoną czynność prawną, w ramach której mocodawca składa pisemne oświadczenie woli odnoszące się do upoważnienia innej osoby lub osób do występowania w jego imieniu przy realizacji określonych czynności prawnych, których zakres zawiera się w stosownym dokumencie pisemnym.
W praktyce zatem oznacza to, że na bazie wspomnianego dokumentu pełnomocnik może reprezentować mocodawcę w określonych sprawach w jego relacjach prawnych z innymi podmiotami.
Co istotne, mianem pełnomocnictwa określa się także samą umowę zawartą między mocodawcą a pełnomocnikiem. Pełnomocnictwo daje temu drugiemu możliwość reprezentowania mocodawcy, nie nakłada jednak na niego żadnych zobowiązań z tego tytułu.
Jak udzielić pełnomocnictwa?
Pełnomocnictwa udziela się za pośrednictwem specjalnego pisemnego oświadczenia woli, w ramach którego uprawnia się daną osobę do dokonywania w imieniu innej osoby pewnych czynności prawnych, wywołujących określone konsekwencje prawne z punktu widzenia mocodawcy. Dotyczy to jednej wybranej czynności lub większej ich liczby, pod warunkiem, że zostaną one dokładnie wyszczególnione w piśmie.
Od pełnomocnika wymaga się posiadania minimum ograniczonej zdolności do czynności prawnych. Oświadczenie woli przez mocodawcę powinno zostać dokonane w obecności osoby wybranej na pełnomocnika, sam fakt publicznego ogłoszenia lub zakomunikowania tego innej osobie nie rodzi natomiast żadnych skutków prawnych w tej dziedzinie.
Zaleca się, aby mocodawca wyraził swoją wolę pisemnie, zwłaszcza jeśli w grę wchodzą pełnomocnictwa, które przewidują dokonywanie czynności prawnych w oparciu o szczególną formę. Odnosi się to głównie do pełnomocnictw do przyjęcia lub odrzucenia spadku, lub darowizny. W pozostałych przypadkach dopuszczalne jest ustne wyrażenie woli. Jedna osoba w określonym czasie może posiadać kilku pełnomocników, którzy zawsze działają bezpośrednio w jej imieniu. Nie podlegają oni zatem wzajemnie pod siebie.
Klasyfikacja pełnomocnictw
Mocodawcy przysługuje prawo do udzielenia pełnomocnictwa jedynie względem czynności prawnych, których może on dokonywać osobiście, we własnym imieniu. Żadne pełnomocnictwo nie dotyczy jednak wszelkich czynności prawnych.
Wśród rodzajów pełnomocnictw wyróżnia się pełnomocnictwo ogólne, gatunkowe, zwane też rodzajowym, a także pełnomocnictwo szczególne.
Pierwsze z nich należy zawierać w formie pisemnej, a odnosi się ono do czynności zwykłego zarządu, na przykład otrzymywania czynszu. Z kolei w ramach pełnomocnictwa rodzajowego wyszczególnia się pewne gatunki spraw, których ono dotyczy, na przykład sprzedaż i zakup nieruchomości. Natomiast pełnomocnictwo szczególne tyczy się głównie jednej oznaczonej ściśle czynności prawnej, na przykład sprzedaży konkretnej nieruchomości.
Zaistnienie pełnomocnictwa zależne jest tylko od woli mocodawcy. Interpretacji tego stanu rzeczy dokonuje natomiast osoba trzecia. Zasada ochrony zaufania wskazuje na konieczność nadania oświadczeniu woli takiej treści, która jest zgodna z przewidywaniami potencjalnych uczestników czynności prawnych. Niekiedy pełnomocnik może dokonać czynności z samym sobą, bez zgody mocodawcy. W takim przypadku jest ona bezskuteczna aż do momentu jej potwierdzenia przez mocodawcę.
Wygaśnięcie pełnomocnictwa
Pełnomocnictwo na ogół wygasa w różnych sytuacjach. Najczęściej ustaje ono wraz z realizacją jakiejś określonej w umowie czynności prawnej lub też z nastaniem danego terminu. Mocodawca może również w każdej chwili odwołać swoje pełnomocnictwo bez podania przyczyn swojej decyzji. Także pełnomocnik może dobrowolnie zrzec się swojego pełnomocnictwa. Do sytuacji takich dochodzi również wówczas, gdy pełnomocnik z różnych powodów straci zdolność do czynności prawnych.
Takie same skutki rodzi również śmierć mocodawcy albo pełnomocnika, jak również likwidacja podmiotu, będącego osobą prawną. Niekiedy jednak w przypadku śmierci jednej ze stron możliwe jest przekazanie stosunku prawnego, związanego z pełnomocnictwem w ręce jej spadkobierców. Powinno się jednak taką możliwość zawrzeć w umowie. W przypadku wygaśnięcia pełnomocnictwa osoba pełniąca tę funkcję musi zwrócić mocodawcy otrzymane w tym zakresie dokumenty. Może ona zachować odpis dokumentu z adnotacją wygaśnięcia.